بازارساز: چیست و چگونه کار می کند؟

بازارهای مالی اغلب به بستری اطلاق می گردد که اقتصاد ما را در خود نگه می دارد. به عنوان مثال، با تأمین مالی توسعه قاره های جدید و یا درمان بیماری های کشنده، بازارهای مالی ما را قادر می سازند تا در تاریخ تکاملی خود به جلو برویم. در این بازارها، پلیرهای مختلف نقش های متفاوتی را ایفاء می کنند. با این حال، بازارساز تنها بازیگری است که همیشه و تحت هر شرایطی انتظار می رود به سفارشات بازار پاسخ دهد.

به طور کلی بازارسازها اساساً تریدرهایی با حجم بالا مانند مؤسسات مالی، بانک‌های سرمایه‌گذاری و یا بروکر هایی هستند که به معنای واقعی کلمه برای دارایی ها «بازار درست می کنند» و برای اطمینان از نقدشوندگی بازار، همیشه آماده خرید یا فروش به هر قیمتی هستند. لیکوئیدیتی نقش مهمی در بازارهای مالی ایفا می کند و بازارسازان با ارائه لیکوئیدیتی اطمینان پیدا می کنند که بازار همواره در حرکت است. پیشرفت مکانیزم بازارسازی تأثیر بسزایی بر کل صنعت مالی دارد. در طول دو دهه گذشته، ما به آرامی به سمت یک سیستم مالی خودکارتر حرکت کرده ایم. به عنوان بخشی از این جریان، بازارسازان سنتی با رایانه هایی جایگزین شده اند که از الگوریتم های پیچیده ای استفاده می کنند و در کسری از ثانیه قادر به تصمیم گیری هستند.

با ظهور بازارسازان، بازار به معنای امروزی آن شکل گرفت. بازارساز امروزی هوش مصنوعی است که با کمک الگوریتم های ریاضی، جریان روان معاملات را تسهیل کرده و لیکوئیدیتی فوری را فراهم می سازد. برنامه‌های خودکاری که به طور همزمان می‌توانند تا یک میلیون سفارش را پردازش کنند، نه تنها در دنیای تریدیدنگ به مثابه پیشرفت قابل توجهی تلقی می شوند؛ بلکه در هنگام کار با سیستم‌های تریدینگ و حتی مهم‌تر، برای افزایش لیکوئیدیتی بازارها؛ توسعه فناوری‌های جدید را نیز در بر دارند.

در این مقاله، به این موضوع خواهیم پرداخت که یک بازارساز چیست، چگونه کار می‌کند، چگونه بر لیکوئیدیتی بازار تأثیر می‌گذارد، مزایا و معایب آن کدام است و در نهایت اینکه چه نقشی در بازار مالی دارد.

بازارساز چیست؟

بازارسازان، مشارکت کنندگان ویژه بازارهای مالی هستند که در انجام معاملات با سایر فعالان بازار و با آمادگی همیشگی خود، بازار را فعال نگه می دارند.

بازارسازان به عنوان تریدرها نیز تعریف می شوند، تریدرهایی که بر اساس یک توافقنامه، یکی از آنها سازمان دهنده ترید، حفظ قیمت ها، تقاضا، عرضه و/یا حجم معاملات ابزارهای مالی، ارزهای خارجی و/یا کالاها را بر عهده خواهد داشت.

هر شرکت کننده در تراکنش باید یک طرف دوم نیز داشته باشد. تنها کاری که برای فروش سهام یا ارز باید انجام دهید این است که فردی را پیدا کنید که مایل به خرید دارایی شما باشد. به همین ترتیب، اگر می خواهید چیزی را بخرید نیز باید فروشنده ای پیدا کنید. یک بازارساز مسئول اطمینان از وجود خریدار یا فروشنده و انجام صحیح تراکنش بدون توجه به ابزار مورد استفاده است.

بازارسازها را می توان به دو دسته تقسیم کرد: پلیرهای سطح 1 و 2.

• 1. بازارسازان سطح اول بزرگترین بانک های تجاری محسوب می شوند که در گروهی به نام Tier 1 یکی شده اند. گاهی اوقات به آنها بازارسازان نهادی (IMM) نیز می گویند. آنها با بورس ها همکاری می کنند، موافقت نامه ها را منعقد می سازند و برای حفظ گردش دارایی و تعادل بین عرضه و تقاضا تعهداتی را به عهده می گیرند. علاوه بر بانک‌های تجاری، این نهادها شامل سازمان‌هایی هستند که با استفاده از نرخ‌های بهره و مداخلات ارزی، تحرکات بازار را ایجاد می‌کنند. آنها می توانند بانک های بزرگ، مراکز تریدینگ، شرکت های کارگزاری، صندوق های بزرگ و افراد با سرمایه قابل توجهی نیز باشند.
• 2. بازارسازان سطح دوم عبارتند از واسطه ها، تسهیل کننده تریدرهای خصوصی و بروکرهای کوچکتر برای ورود به بازار. آنها با لیکوئیدیتی خود کار می کنند، اما از ارائه دهندگان لیکوئیدیتی سطح اول نیز می توانند مبالغی قرض کنند. در صورت لزوم و برخلاف تریدرهای معمولی، بازارسازها با تمرکز بر سفارش‌هایی مانند سود، توقف ضرر و سفارش‌های معلق، بازار را تحلیل می‌کنند. در بحث دسته بندی بازارسازان، شایان ذکر است که پلیرهای بورس از طبقه بازارسازان سفته باز هستند. این پلیرهای بازار دارای سهام بزرگی هستند (به عنوان مثال، بانک های کوچک و سرمایه گذاران خصوصی) و هنگام انجام معاملات، قادر هستند تا یک تکانه قیمتی را ایجاد کنند.

در اینجا لازم است در مورد بازارسازها چند نکته بیان شود. در قیاس با بازارسازان، کسانی که قیمت ها را می سازند یا قیمت می دهند، بازارگردانان کسانی هستند که قیمت ها را می پذیرند یا می گیرند. بنابراین، بازارسازان فقط با متصدیان بازار می توانند ترید کنند.

بازارسازان چگونه عمل می کنند؟ نقش آنها چیست؟

تعیین اینکه چند واحد از یک دارایی (سهام، ارز و غیره) در بازار موجود باشد، بر عهده بازارسازان است. آنها بر اساس عرضه و تقاضای فعلی دارایی، قیمت را تنظیم می کنند. با قرار دادن سفارش‌های آتی، آنها لیکوئیدیتی را برای دفتر سفارش فراهم می سازند. پس از ثبت سفارش در دفتر سفارش، خریدار بازار (به عنوان مثال، یک تریدر) از این پوزیشن برای اهداف تجاری خود استفاده می کند.

به طور کلی، بازارسازان دارایی های نامتناسب زیادی را تحت کنترل خود دارند. در نتیجه با قیمت های رقابتی و در مدت زمان کوتاهی می توانند حجم بالایی از سفارشات را برآورده کنند. به طور خلاصه، برای هر تریدی که در هر زمان خاص اتفاق می افتد، آنها به عنوان یک طرف مقابل عمل می کنند، بنابراین طرف مقابل ترید را در اختیار می گیرند. سرمایه گذاران تا زمانی که سرمایه گذاران خرید می کنند باید به فروش خود ادامه دهند و بالعکس. بروکرها نیز بر اساس قیمت‌های ارائه‌شده یک یا چند بازارساز در هر بازار، قیمت‌ها را به مشتریان ارائه می‌کنند.

با در نظر گرفتن عملکرد در بازار، درک آنچه یک بازارساز انجام می دهد را می توان به دست آورد.

تداوم قیمت

بازارهای لیکوئید با تداوم قیمت و اختلاف قیمت پیشنهادی نسبتاً کوچکی مشخص می شوند. اساساً اثربخشی یک بازار با قابلیت اطمینان آن تعیین می شود. علیرغم نوسانات قابل توجه بازار، یک بازارساز باید توانایی و تمایل به تعیین قیمت در اندازه های مختلف را داشته باشد. با سرمایه گذاری در انواع کانال های توزیع می توان این کار را انجام داد.

البته بازارسازان ثبات قیمت را به دلیل انگیزه های نوع دوستانه ارائه نمی کنند. آنها به سلامت بازار کمک می کنند و بنابراین منافع خود را همواره در خطر می بینند. بدون رعایت قانون تداوم قیمت، بازارسازان متحمل ضرر خواهند شد.

تداوم تریدیدنگ

بازارسازان باید بتوانند حضور مستمر خود را حفظ کرده و به سرعت به شرایط بازار پاسخ دهند. به محض خرید یا فروش یک دارایی، شخصی باید در سمت دیگر تراکنش باشد تا اطمینان حاصل شود که تراکنش به راحتی انجام می شود.

یک بازارساز معتبر معمولاً تریدیدنگ همزمان را تسهیل می کند تا یک موسسه بتواند این خدمات را به مشتریان خود ارائه دهد.

انعطاف پذیری و پوشش

ارائه انعطاف پذیری در زمینه های خاص، خدمات ارائه شده توسط بازارسازان را ارتقاء می بخشد. مخصوصاً اینکه آنها تاریخ های تسویه غیر استاندارد را نیز می توانند تعیین کنند و تسویه های چند ارزی را نیز صورت دهند.

علاوه بر این، یک بازارساز به جای تمرکز بر چند دارایی، باید مجموعه وسیعی از ابزارها را در اختیار مشتریان خود قرار دهد. این موضوع ثابت می کند که بازارسازان متعهد به جلب رضایت مشتریان خود هستند.

واسطه گری

واسطه ها از طریق راه های مختلفی می توانند در بازار مداخله کنند، از جمله:

• ایجاد ارتباط بین خریداران و فروشندگان
• شناسایی قیمت باز شدن
• ارائه مظنه در بازارهای دوطرفه. تراکنش فقط با مشارکت بازارساز و با رعایت قوانین بازار انجام می شود. بنابراین، قیمت‌های آنلاین بازارسازان را می‌توان قانونی دانست.
• اطمینان از دسترسی همه شرکت کنندگان در بازار به آخرین اطلاعات. به عنوان مثال می توان به قیمت های بازار اشاره کرد.
• اطمینان از متعادل ماندن بازار. زمانی که در مقاطعی، سفارشات خرید از سفارشات فروش پیشی می گیرد، بازارسازان به طور قابل توجهی می توانند بر بازار تأثیر بگذارند. به همین دلیل، بازارسازان از سرمایه خود برای کسب اطمینان از تعادل در بازار استفاده می کنند.

با توجه به همه موارد فوق، می‌توان نتیجه گرفت که بازارسازان جزء جدایی ناپذیر هر بازار مالی هستند و اطمینان می‌دهند که شاخص کلیدی هر ابزار، یعنی لیکوئیدیتی، دائمی خواهد بود.

بازارسازان چگونه کسب درآمد می کنند؟

داده های مربوط به سفارشات دریافتی از مشتریان، اطلاعات مهمی است که بازارسازان در اختیار دارند. چه چیزی در این داده ها گنجانده شده است؟ پارامترهای ضروری مانند مقادیر مربوط به دستورات توقف ضرر، برداشت سود و همچنین مقادیر سفارشات در حال انتظار. این اطلاعات به بازارساز فارکس اجازه می‌دهد بداند که بیشترین تعداد سفارش‌ها در کجا انباشته شده‌اند. و این به نوبه خود به بازارساز اجازه می دهد تا قیمت ها را دستکاری کند (هر چه تعداد مشتریانی که بازارساز با آنها کار می کند بیشتر باشد، تأثیر بازارساز بر بازار بیشتر خواهد بود).

برای کسب درآمد در صرافی، باید تغییرات قیمت و پوزیشن های باز به موقع در آن جهت را به درستی پیش بینی کنید. تصور کنید که می‌توانید حرکت قیمت را کنترل کنید، آنگاه کافی است که شما یک پوزیشن خرید باز کنید و سپس قیمت را بالا ببرید. یا برعکس این موضوع نیز صادق است: می توانید یک پوزیشن فروش باز کنید و قیمت را پایین بیاورید. البته هیچ بازارساز در جهان نمی تواند چنین تغییرات قیمتی بزرگی را تحمل کند. اما برای تحریک قابل توجه یک حرکت قیمتی، گاهی اوقات حتی یک انگیزه کوچک از سوی بازارساز نیز کافی است.

بنابراین، بازارسازان در نهایت چگونه درآمد کسب می کنند؟ درآمد یک بازارساز از سه جزء تشکیل شده است:

کمیسیون های معاملات

این نوع درآمد فقط برای بازارساز نهادی که با سازمان دهنده معاملات قرارداد دارد، امکان پذیر است. به عنوان مثال، یک بازارساز برای هر تراکنش تکمیل شده و به عنوان کمیسیون، از معاملات می تواند پاداشی دریافت کند.

درآمد گردش مالی و اسپرد پیشنهادات

برخی از فعالان بازار، گهگاه به قیمت خرید بازارساز، دارایی خود را به او می فروشند، در حالی که سرمایه گذاران دیگر به قیمت فروش بازارساز از او خرید می کنند. از آنجایی که بازارساز هر دو قیمت خرید و فروش را به طور همزمان و با یک اسپرد مشخص تعیین می کند، بنابراین گردش مالی او به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. به عنوان مثال، یک بازارساز با گردش مالی نسبتاً بالا و حتی در یک بازار آرام و باثبات نیز می تواند را صورت دهد.

از سوی دیگر، حرکات تند بازار برای بازارساز ناخوشایند است. به عنوان مثال، زمانی که بازار فروش قابل توجهی دارد، بازارساز مجبور به خرید دارایی های کاهشی می شود، اما با این قیمت فروش پیشنهادی، برای مدتی هیچ کس این دارایی ها را از او نمی خرد. علاوه بر این، خریدها ممکن است در سطوح پایین تر نیز بازگردند. سایر فعالان بازار که از میانگین قیمت خرید او در طول فروش عمومی بازار جدا از او کمتر خواهد بود مجدداً با قیمت‌های فروش بازارساز شروع به خرید می‌کنند. چنین تغییرات شدید قیمتی، باعث کاهش درآمد بازارساز در اسپرد و گردش مالی می‌شود.

باز کردن پوزیشن های تجاری خود

با برخورداری از تمام اطلاعات لازم در مورد بازار و تحلیل عمودی آن، بازارسازان نسبت به هر شرکت کننده دیگری در بازار، فرصت بیشتری برای انجام معاملات سودآور دارند.

مزایا و معایب بازارسازی

برای سرمایه گذاران با حساب های کوچکتر و خصوصی، بازارسازها می توانند مزایایی زیادی را فراهم سازند. اما معایب آنها در درجه اول بر تریدرهای پیشرفته تأثیر می گذارد. اما از جمله مزایای بازارسازها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

امنیت در دسترسی

با ایفای نقش نگهبان، بازارسازان به سرمایه گذاران اجازه می دهند تا دارایی هایی را در اختیار بگیرند که در غیر این صورت، در دسترس آنها نبود.

اعتماد سرمایه گذار

بازارسازان با تأیید اینکه چه دارایی‌هایی ارزش سرمایه‌گذاری را دارند، به سرمایه‌گذاران اطمینان خاطر می‌دهند.

بازارهای کارآمد

بازارسازان با ارایه لیکوئیدیتی و حجم بازار، نقش مهمی در بهبود عملکرد بازار دارند.

علیرغم مزایای بسیاری که بازارسازها دارند، اما معایب خاصی نیز به همراه دارند:

تریدیدنگ درونی

همیشه این احتمال وجود دارد که برخی از بازارسازها از اطلاعاتی که در دسترس عموم نیست استفاده کنند و برای کسب سود غیرقانونی در معاملات داخلی مشارکت کنند. این موضوع به اقدامات نظارتی شدید و تأثیرگذاری بر عملکرد سرمایه‌گذاران عادی منجر خواهد شد.

تعارض منافع

از آنجایی که بازارسازان گاهی اوقات هم به عنوان دلال و هم به عنوان فروشنده وارد بازار می شوند، این امر باعث ایجاد تعارض منافع نیز می گردد؛ زیرا به عنوان کارگزار، قرار است بهترین عملکرد را برای مشتریان ارائه دهند. اما در مقابل، به عنوان یک دلال، آنها طرف مقابل قرار می گیرند و بنابراین برای کسب سود ترید می کنند. بنابراین سرمایه گذاران باید محتاط باشند.

یکپارچگی بازار

از آنجایی که بازارسازها با تعداد زیادی از دارایی ها ترید می کنند، بنابراین می توانند بر قیمت بازار تأثیر بگذارند. بنابراین، سرمایه گذاران ممکن است رفتارهای گله ای داشته باشند و به بازارها و سرمایه گذاری ها آسیب برساند. در این راستا اقدامات این نهادها ممکن است به یکپارچگی بازار سرمایه آسیب وارد سازد.

نتیجه گیری

اگرچه نقش بازارساز از جنبه های فنی بسیار پیچیده است، اما این نقش بدون شک، برای بازارهای مالی و صرافی ها ارزش ذاتی دارد. اگرچه ما معمولاً به اهمیت عملکرد لیکوئیدیتی بازارسازان فکر نمی کنیم، اما بازارسازان همیشه یکی از مهمترین بخش های هر بازار مالی بوده اند. این شرکت‌کنندگان برای دارایی‌های مختلف و در هر بازه زمانی باید قیمت‌های منصفانه را در نظر بگیرند و از پوشش تقاضا اطمینان حاصل کنند. در غیر این صورت، هنگام اجرای سفارشات با حجم بالا، ترید با حجم زیاد با تاخیر طولانی همراه خواهند بود.